Monday, 6 June 2016

Thongh Celhthiam (Boxer) Mi Roling Muhammad Ali Nunnak Liam




Cassius Marcellus Clay timi min pu in hi vawlei ahhin a rak chuak i, Muhammad Ali min i thlaih in boxing vawleipi ah a rak lut. Zaangleknak vawleipi ah a min a duai kho ti lo dingmi Ali cu Zarhteni ahkhan kum 74 upa in a nunnak a liam ruangmang.  

World Heavyweight champion hlun hi Ningani ahkhan thawh dawp lei ah harsatnak a ngeih ruangah US khuapi pakhat Phoenix, Arizona sizung ah rak luhpi a si. Boxing legend tiah timi atu bantuk a thihnak a ruang hi ‘septic shock’ a si tiah a chungkhat rualchan hna nih an chim. 

Cun caan saupi chung a rak i thlop bulmi ‘nerve’ lei zawt fahnak phun khat Parkinson’s disease ruangah vawleipi nih Ali nunnak a sungh hi a si tiah ngaihchia ngai in ruah cio a si.  

Zarhteni ahkhan Ali techungkhar biachimtu nih thongh celhthiam (boxer) mi roling ruakvuinak caan cu tuzarh chungah timhtuah a si lai tiah a chim. Chungkhat cingla rualchan nih Ali vuinak caan hi Ningani ah an tuah lai i; June 10, Zarhteni ahkhin a umnak hmun Louisville khua amah uaranhtu (fan) pawl hi dih in, zatlang mizapi huap in vuainak caan hmannak tuah han ding a si i, hi caan ahhin US president hlun Bill Clinton cu thlahnak bia rochiah chimtu dingah caan pek a si.

Olympic Gold Medalist

1960 Olympic ahkhan Cassius Clay nih hin light heavyweight boxing ah gold medal a rak lak i, American rampi chungah mah hi category bik ahhin gold la kho umchun palinak a si. Hi gold medal minhatnak a rak lak tan ahhin kum 18 upa a rak si i, aa uangthlar ngaingai, zei a tuah poah ah aa awih deuh ngawt ti a si. Na belte in minak le mirang phun karlak ah i thleidannak a rak linhsat tuk caan celngel kha a rak si ruangah US nih minak phun thongh celhthiam (boxer) i a rak thlawhtlinnak cu a rak lawmhpi lo tikah, a lungfah le ngeihchiat tuk ruangah Olympic gold medal minhatnak a hmuhmi cu varhlei cungin Ohio tilipi ah a rak hlonh diam. 

 
World Champion

February 1964 ah Cassius Clay le Sonny Liston te an rak i ton tan ahkhan Liston cu world heavy weight champion a si. Kum 22 upa a simi Ali belte kha voi 19 aa thonghnak ah a teitu an um lo natein thongh celhthiam (boxer) Liston tei kho ding emem lehlamtu in cun zumhnak a ngei khomi an rak um hraw lo.

Boxing promoter Harald Conrad nih, “Mike Tyson kha a rak teitu an rak um hlan ahkhan chimceih a tong hringhran. Asinatein Liston hi cu a puarthak i, a hrokual lengah a khulvai a rang deuhmi zong a si i, tei khawh lo ding muihmel zong a pu deuh rih fawn. Sonny nih dengteo in a zoh cangmi hna cu aho paoh va si ai kun pee hnih in an sawng heo tawn,” tiah hi lio caan boxing champion pawl an rolinzia kha a chim. Mi cheukhat nih cun Liston hi a tei khotu an um lai an zumh lo ruangah boxing nih fak tuk in a tuar sual lai ti kha an phang.

I thonghnak buanchung (ring) sir leiah a hu, sportswriter 46 chungah 43 nih cun knockout in Liston ni teinak a tinco lai kha an zumh. New York Times regular boxing writer Joe Nichols lebang nih cun a khingkhang lo tukmi thongh celhter a si ko tiah a ruah ruangah zeihmanh a rak ial duh naisai lo i, NY Times ialtu mino deuh Robert Lipsyte nih an editor sin in thonghnak (ring) le sizung karlak cu, Clay a sungh lecangka in a ran khawh chung rang in lam vialte rak sial chung dingin awdar a rak don.

I thonghnak hmun Miami Beach ah cun Cassius Clay cu angkifual a hnunglei ah ‘The Lip’ ( An kawh auhnak) ti a cuangmi kalhkeh cu aa hruk-aih i, ihphannak pelpawite hmanh a ngei lo Sonny Liston a hmuh tikah cun kum 22 upa thongh celhthiam boxer cu amah nih aa chimning tein, avoi khatnak le a donghnak bik dingah thongh celhnak hmun chungah thather derhdorh in ka um a ti.

An hun i thongh hnu belte ahcun Clay nih mahle mah zumhnak a hun ngeih thluahmah i, round sarihnak an hun phak cangah cun Liston cu a cawlcang kho ti lo. Technical knockout hmangin Cassius Clay nih a tei i, kum 1919 hnuah avoi khatnak heavy weight champion knockout hmang i teinak an hmuh khawh hanlonak hmasa bik a si.

Thongh celhnak a hun dih hnuah press ton biaruahnak ah Clay nih, “Hun ka zoh hnik u, hliam pakhat zong nan hmu mei? A der deuh i, chiah ding incun ka ropui deuh ving hrimhrim ko. Champion cu lawm ko ne u,” tiah a tihnawh phah hna.

Amin Ah Ali

Sonny Liston a tei dih hnuah hin Khrifa in Nation of Islam biaknak ah a rak lut i, hringtu a pa min chuankhan in ‘Cassius Marcellus Clay Jr’ ti zong cu Mohammad Ali ti’n a thlen.

Vawleipi mithmai ah ka roling, lianngan tiah aa chal ngam Ali nih, “Cassius Clay hi ka sal min a si i, ka duh thimnak a si ko tikah hi min put lengmang hi ka duh ti lo. Ka min cu Muhammad Ali a si. Tu hnu thawk in cun Muhammed Ali tiah nan ka kawh auh cang lai, zalonnak ka hmuh cang,”  tiah a min aa thlennak cu a chim. 

Amah chan lioah minak serhsat le zomhtaihnak le namnetnak a rak fah tuk hringhran ruangah Ali nih a min aa rak thlen zong hi khuaruahhar a si lem lo i, dirhmun hnget taktak a ngeih khawh zungzalmi hi tuchun ni tiang a zohchotu, ngaisangtu, le uaranhtu le upat hmaizatu a ngeihnak a ruang bik cu a si ko.

Ali hi

Kum 1965 ah Muhammed Ali nih Sonny Liston he an rak i thongh han nolh tikah, round khatnak bakah a knockout colh. Liston hi thongh celhthiam roling Ali hmai ah minute 2 le second 12 leng a dir manh bak lo.

Ali hi Vietnam War ah a rak kal duh lo ruangah hrem a huah i, boxing licence zong hlihpiak a si pinah, kum thum chung thongh celh zong onh a rak si lo. Boxing legend nih hin kum thum chung khengte bak zei hmanh tuah kho loin a caan a hloh lawng si loin, minak pawl upat hmaizahmi an si khawhnak ding a tuah hnga ding rian tampi kha kum thum khengte bak zeihmanh tuah kho loin, a hawn lio caanha cu a rak pamhhmaih phah.

Thongh aa celh chungah Ali nih hin Joe Frazier, Ken Norton le Leon Spinks hna hi a rak tei hna lo natein hi boxer ha mi pathum lakah hin teirul a cham khawh viar han. Kum upa a si hnu zongah dinh nakin thongh celh cu aa thim deuh rih tikah, kum 40 a hun naih lei sang ah Larry Holmes le Trevor Berbick cu a tei kho ti hna lo – hi boxer pahnih hna belte hi Ali a thazaang a duai lei an i ton tikah mi van ngei ngaingai cu an si ko. Ali hi voi 61 thongh aa celh i, hi chungah hin 56 ah teinak a hmuh i, voi 37 amah he aa khingkhangmi boxer pawl a knockout hna.

Parkinson's disease

Kum 1981 ahkhan Ali hi boxing in a rak i din i, hiti a hun i dinh kum thum hnuah Parkinson’s disease zawtnak a ngei ti an hmuhchuah. A nupi Lonnie Ali nih, “Muhammad nih hin Parkinson’s disease zawtnak a ngeih ruangah hin ahlan bantuk khan a holhning a hmaan kho ti lo natein a mit hmangin midang hna sinah thil tampi a chim tawn. Mizapi hna sinah a thinlung in bia a chim i, an tlaihchan ngaingai,” tiah a pasal cu a hlorh.

Ali hi Parkinson’s disease zawtnak doh leiah a lamkip in rian a uantu zong a si i, kum 1997 ahkhan Phoenix, Arizona ah a nupi hen Muhammad Ali Parkinson Center cu an rak dirh. Parkinson’s Disease Foundation president Robin Elliott nih, “Ralhanak he Parkinson’s Disease tei aa zuamtu Muhammad Ali kan sunghmi hi a poi tuk hringhran,” tiah a ti.

Muhammad Ali A Tar hnu...
 
Vawleicung Mi Roling Pawl Nih An Ui tuk

Ali nih vawlei a hnihsaih i, vawleicung khuasak hutto a nuamter.
- Barack Obama, US President

Muhammed Ali hi thonghcelhnak buan (ring) chung lawngah champion a si lo. Mizapi nih anmah covo an ngeih khawh nakding ah champion a si i, mi tampi zohchunh tlak le zohchomi a si.
- David Cameron, British Prime Minister

Ngaihchiat lungkuainak ni a si. Muhammed Ali hi ka dawt i, ka hawi zong a si. Ali hi zeitik hmanh ah a thi kho ti ding a si lo. Martin Luther King bantuk in a dirmi ruangah hin vawleipi nih a hngalh zungzal lai.
- Don King, Boxing promoter

Muhammad Ali bantuk hi an um ti lai lo. Vawleicung pumpi minak vialte nih amah bantuk hi kan herh. Kan aiawh in a dir zungzaltu a si i, atu ka dirhmun ka dir khawhnak zong hi amah thawngin a si.
- Floyd Mayweather, Boxer

Pathian nih a pawngkamte um dingin Amah champion lila cu a lak than cang. Ali mangha ai law.
- Mike Tyson, Boxer

Thonghcelhnak bual (Ring) chung lawng zongah si loin, nangmah nakin a roling kho an um ti lai lo. Minung tampi hna hrangah a lamkip in champion na si.
- Tiger Woods, Golfer

David Beckham nih instagram account ah Muhammed Ali hmanthlak le biachimmi a phozar ve.

“Asi kho lo timi biafang hi mi awnai le mi der pawl hna nih an hman tawnmi a si. Asi kho lo timi hi biadik hmaan a umciami a si lo, duh thim khawhmi thiltu a rak si deuh. Asi kho lo nih hin zuamcawhnak a cerchuahter natein, a lotlau menmai colh tawn. Zeihmanh hi asi kho lo a um lo.”#

No comments:

Post a Comment