![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhI3gzO99HdWGDKouuvDePjfUeOs8lrKcULSsQoVziIxpYgiK2gl1QSnbAMxIlXXhc7AjLWDfqy47zZyd9XbR9uyA8OodJkdlBKA2FNl1s3VfGQEpVIP2o-wNjKL2MtPnPLVJP42EPNLKE/s1600/wisky.jpg)
“Beer tehna cu Zu a si ṭung lo,” tiah, kan ti ṭheo tawnmi hi cu a hmaanmi a si hrim lo. Zu kan timi Alcohol hi Beer ah 3-6%, Wine ah 10%, Port ah 20% le Spirit ah 40-50% zatuak tiah an telh dih hna.
Vawleicungpi huap (international level) in taksa ca hrang din ah a poilo tiah ri an khiahning in zu ka ding seh tiah cun; Pure Ethanol an timi phun kha pa nih 60g le nu nih 30g naktam loin din khawh a si ve.
Kannih Chin miphun lakah hin zu a ṭhatnak hi chim hon i tim hmanh usilaw, kan taksa a kan hrawhning le kan zatlang nunphung a buaiter tuk ruangah hin fak a hlawh lo ngaingai ko. Zu nih minung hna a kan hrawhralning tlawmpal in zoh tuah hna usih:
Thluak
leiah (Central nervous system effect):
Zu cu hon din le cangka
khin thinlung ṭha a thawhter. Natein, zu nihcun thil duhnak, khuakhan lairel
thiamnak, tuaktan thiamnak hna le thil ti huam duhnak thinlung hna kha a tlau/zorter
khawh. Cun kan takpum chungah zu tam tuk a um a si ahcun taksa tha a derter i,
thinphan thlalaunak a kan ngeihter; Patling, nutling a simi hna hi zu ruangah
zeihmanh hngal kho ti lo le der ṭingṭiang tete in um hi a ol ngaite. Thinlung
sum (control) khawhnak a neih lo ruangah zu din ahcun ziachiatnak, lih chim
duhnak, le nu thil pa thilri chim hrehlonak (pamh) tehna kha a kan ngeihter
khawh.
Zu hi nungak no minak
iangngei zun uai bantuk in khin a zun ah uai (atama) tiang i chuahcanh a
fawite. Hihi zu ṭih a nunnak bik cu a si. Zu tama i chuah rawh cang hnu ahcun
harsatnak le chiatnak phunzakipte nih a kan tlak pinah, a donghnak kan can tawk
cu thihnak kha a si ko. Thluak a buaibaiter i, mihrut ah a kan chuahcanter
khawh fawn.
Thinlung
leiah (cardio vascular system):
Taksa chunglei a
lumsatter tawn ruangah thlan an chuak i, taksa lenglei tu cu a kik. Zu dingmi
thladedua a ummi le ai filhhnawmhmi hna lebang cu a rauhhlante ah thinlung
thiluh chuahnak kua fah le thinlung fahnak a phunphun zawtnak an nei tawn.
Paw
chungril lei (Gastro-intestinal system)
Penṭawng (zing lufah
hmangmi) zu tama cheukhat pawl hna cu zingah an luak a chuah tawn ruangah an
luak tuk tawn, cun pawpi fahnak zong a nei ṭheo. Fak tuk in an luak an luak tikah
cun hrom thisen lam a pem thlerter khawh i, thisen in an luak khawh rih.
(Melory Wig’s Syndrom) Thin phin le thinro zawtfahnak tam u hi zu ruangah a si.
Thin a ṭha lomi le cak lomi caah cun zu hi “Sivai” a si. Thisen rang nihhin zawtfahnak hrik pawl hna hi a kan venpiak i, a doh tawn hna. Zu nih thisen rang rianṭuan khul kha a nuarhter i, a kham ṭheo ruangah hin Zu dingmi hna cu zawtfahnak hrik nih bualceh deuh khawh hna i, thisen san zong a zualhmatter khawh rih ti a si.
Thin a ṭha lomi le cak lomi caah cun zu hi “Sivai” a si. Thisen rang nihhin zawtfahnak hrik pawl hna hi a kan venpiak i, a doh tawn hna. Zu nih thisen rang rianṭuan khul kha a nuarhter i, a kham ṭheo ruangah hin Zu dingmi hna cu zawtfahnak hrik nih bualceh deuh khawh hna i, thisen san zong a zualhmatter khawh rih ti a si.
Kal
(Renal System)
Zu nihhin zun tamter
len ko hmanh seh kan zun ah urate (Urea a chuah khomi) chuak dingmi kha a
dan/kham ruangah kal fahnak a chuahter tawn.
Nupa
Sinak leiah (Sex)
“Alcohol provokes the
desire and takes away the performance” tiah Shakespare nih a chim tawn i,
caknak le duhhuamnak (desire) lawng a ngei i, a taktak diriamhnak ram tiang a
phan kho tawn lo tinak a si. Zu ding pa i a nupi cu mi rethei bik a si tawn i,
a dongmatoi van chiat lebang ahcun an cinnak tiang a chuahter phah khawh.
Zu, kan timi Alcohol a
rak ṭhat venak;
- Sii-ai siamnak le zan
ih khawhnak
- Takpem, hmahnai,
hliamhma rungrul hrik vennak le thianghlim tein ṭawlnak caah
- Thahri fah sichunhmi
reh/damternak
- Chul a lian dingmi
kha a dan ruangah a can lolio naupawi ding kha a venhei khawh
Zu hi a ṭhatnak nakin a
ṭhatlonak a rak tam deuh ruangah siseh, zutama tiang i chuah ding zong ṭih a
nung i, a ding bal lomi hna nih cun teh zong hman lo i din lo lawlaw um; a ding
cangmi hna zong nih ngol ding le atama cangmi hna caah dinti lo nakding in i
zohkhenhnak thlopbul kha a herh poimawh bikmi cu a si ko. Zu tama sinak sii-ai ṭha
taktak mi cu Aisulfiram (Artabuse) hi a si.
(Theihternak: A cunglei
‘Zu’ kong hi Dr. Lianhlupuii (Puitei) nih “Hruaitu Arsi _ Quaterly Magazine,
Vol.1, No. 2 ah a ṭialmi chungin lakchinmi a si - John Zilpici Cinzahh)
++++
No comments:
Post a Comment