Wednesday, 24 June 2015

Kan I Ralrin Ding Pawl


Social Media lei kan cawlcangh tikah cu he pehtlaih in acozah nih a tuahmi phungningte khan khawzei ram kan umhmanh ah a kalzia, hmanzia thiam le theih an rak herh tuk ti cu kan theihhngalh dih cio natein cu kan theih ko na bu cun aa theihter lo len zong um a si i, a thei bak lo zong cu um a si ve fawn. 

Zei khom hmanh siseh law, kan umnak kan ram zongah siseh, ramkip kan umnak acozah nih a ser i a fehter cangmi phunghram he aa kalh in thil kan tuah le kan i theihterlo maw, kan theih lo ko zongah hremnak aa huah ding cu kanmah ṭhiam kha kan si. 

Cucaah cun Social Media lei ah siseh, company rianṭuannak, zung i rian kan ṭuan tikah phungningte le dingrep (displine) ngei tein kan cawlcangh thiam kha a herh i a biapi bikmi cu an si hna.

Facebook ahhin kaa chawk pade lengmang ve ṭheo tawn i, mi cheukhat cu duh paoh in mi hmanthlak tarpiak a hmangmi le mi thawngpang ṭial ciami chirhchan lo zong in mah ṭial/lehmite khibang tarhpiak kan hmang len, hmanthlaknak Camera kan ngei aipat ti’n midang thlak riangmang in amah nawlhal ta bak in cuti tarhpiak (post) cu phunghram buar/kalh a rak si dimdiam awk, cawiliam i huah a fawite.
 
Cun mi cheukhat cu hawile zong tuak lo, mipii zong tuak loin mah duh paoh in phone tuaipiak le tonghthampiak a hmangmi veizat kan um rih hoi, phone hi i tonghpiak ding a si maw tiah cun a si bak lo, zeica’htiah pumpak biathli thup le thilherhhai chiahnak le fimnak ah a hmangmi kan um len caah a si. 

Cuti mi dang phone anmah nawlhal loin tonghpiak cu teh phunghram buar/kalh a si ve maw ti tehna, mi phone/computer anmah nawl loin ka tongh ahhin cawiliam hna kai huah dimdiam sual lai maw, mithil hrukaih dawhcah lomi ka tarh (post) ah le midang kha biaka ṭhalo, a thurhnawmmi in ka tlerhkhawn hna mi le comment ka pekmi tbk. hi teh phunghram nih a onh maw timi tete theihṭha ngaimi an si tiah ka van thil ṭhan ko hih!

Hi a tanglei carel hnu ahcun mi hmanthlak mah nawl tein tarh a hmangmi zong nih kan ziaza kan va thinh deuh men hnga maw dek ee!

Hi a tanglei pawl hna hi phunghram dan he aa kalhmi, hrial ding pawl cu an si.

1. Computer le Mobile a ngeitu nawl loin tonghthampiak hi phunghram buar/kalh a si. (IT Act Sec 43).
Hremnak: Kum 3 thongthlak or/and Rs. Ting 3 tiang cawi liamter. (IT Act Sec 66).

2. Social Media ah mindeu account (Fake account) i ser zong phunghram buar/kalh a si.
Hremnak: Kum 3 thong or/and Rs. Ting 1 tiang cawiliamter. (IT Act Sec 66C)

3. Taklawng le mithi ruak hmanthlak hmunzakip ah zamh/thanh.
Hremnak: Kum 3 thong tlak or/and Rs. Ting 5 tiang cawiliamter. (IT Act Sec 66A).

4. Phunghram ning tein biaceih zungpi nih sual a phawt lomi, ziknawh (corruption) etc. tiah Social Media i comment zong phunghram kalhmi le onh lomi a si.
Hremnak: Kum 2 tiang thong tlak or/and phaisa cawiliamter (IPC Sec 499).

5. Social Media in biaknak dang zeirello le nehsawh i biachia kha i volh pamh.
Hremnak: Kum 3 thong tlak or/and phaisa cawiliamter (IPC Sec 153A).

6. Hur duhcuainak kong le kan thah lai, tlaihhrem lai tiah mitlerh khawnnak thawngzamh chin.
Hremnak: Kum 7 tiang thong & phaisa cawi (IPC Sec 506, 507). 

Hi a cunglei bantuk phunghram hi a ram sining he aa tlak in ramkip nih an i ngeih ciomi a si. #

No comments:

Post a Comment